مراحل پُر کردن دندان(با تصاویر)

قبل از اینکه مراحل مختلف پُر کردن دندان را شرح دهم، لازم است نگاهی به قسمت های مختلف یک دندان سالم داشته باشیم (روی تصویر بالا کلیک کنید).

مهم ترین مسئله در این تصویر این است که به موقعیت عصب دندان توجه داشته باشید. همانطور که در تصویر مشاهده می کنید، عصب دندان از سطح دندان فاصله بیشتری دارد تا از کناره های دندان. لذا پوسیدگی های کنار دندان زودتر به عصب می رسند تا اینکه از شیارهای سطح دندان پوسیدگی رشد کند.

مسئله بعد این است که تا پوسیدگی به عصب نرسیده، می شود دندان را بدون عصب کشی پُر کرد و این ربطی به عمق پوسیدگی ندارد، یعنی حفره ی پوسیدگی چه 1میلی متر باشد و چه 7 میلی متر، اگر به عصب دندان نرسد، پُر کردن احتیاج به عصب کشی نخواهد داشت. ولی اگر حتی به اندازه ی نوک سوزن پوسیدگی روی عصب دندان را باز کند، این دندان نیاز به عصب کشی خواهد داشت .

البته اگر به طور تصادفی (نه به خاطر پوسیدگی) عصب دندان باز شود، راه های درمانی دیگری مثل دایرکت پالپ کپ و .... برای آن وجود دارد که از حوصله ی این مقاله خارج است.

در مجموع اگر پوسیدگی دندان به عصب برسد، باید آن را عصب کشی کنیم و بعد دندان را پُر کنیم، حال چه درد داشته باشیم و چه نداشته باشیم. در حالیکه اکثر افراد فکر می کنند که فقط وقتی دندان را عصب کشی می کنیم که درد داشته باشیم.

تصویر بالا را نگاه کنید. این شکل دندانی است که پوسیدگی تا کناره های عصب دندان رفته، ولی هنوز به عصب دندان نرسیده است. در چنین حالتی معمولا دندان به سرما و گرما حساس می شود و با خوردن چیزهای شیرین ممکن است درد خفیفی روی دندان احساس کنیم.

نکته ی دوم در این تصویر این است که وقتی پوسیدگی از شیارهای دندان شروع می شود، دیگر از سطح گسترش پیدا نمی کند، بلکه از عمق گسترش پیدا کرده و مثل یک کوزه، دارای دهانه ای تنگ و بدنی وسیع است.

از این تصویر نتیجه می گیریم که نباید از ظاهر دندان، در مورد پوسیدگی آن قضاوت کرد، زیرا در ظاهر ممکن است پوسیدگی کم به نظر برسد، ولی ممکن است به عصب رسیده باشد.

پس به طور منظم برای چک کردن دندان ها، نزد دندان پزشک خود بروید تا در مراحل اولیه یدرمان تشخیص داده شود.

اولین کاری که ما برای پُر کردن دندان انجام می دهیم، برداشتن پوسیدگی های دندان است. به شکل بالا دقت کنید.

مقدار برداشت پوسیدگی بیشتر از خود فضای پوسیده شده است. علت آن است که مینای موجود در بالای فضای پوسیدگی، UN SUPPORT بوده و باید برداشته شود. علت دوم این است که ما برای دسترسی به عمق پوسیدگی مجبوریم به اصطلاح دهانه ی این پوسیدگی کوزه مانند را باز کنیم.

تهیه حفره های دندان پزشکی قوانین خاصی دارد که تمامی دندان پزشکان در مورد آن آموزش کامل دیده اند. نترسید دندانتان را اضافی برنمی دارند!

بعد از برداشت کامل پوسیدگی، ته حفره را چک می کنیم که روی عصب دندان باز نشده باشد. در صورتی که مطمئن شدیم که عصب دندان باز نیست، از موادی برای حفاظت عصب دندان(روی قسمت هایی که نزدیک عصب است)، استفاده می کنیم(همانند شکل بالا).

این مواد به دو علت استفاده می شوند:

1- عصب دندان را از تحریکات مختلف حرارتی حفاظت می کنند.

2- این مواد حاوی یون هایی است که عصب دندان را برای ساخته شدن مجدد تحریک می کنند و این برای استحکام عاج باقی مانده ی زیر پُر کردگی مفید است.

در مرحله ی آخر دندان را با آمالگام پُر می کنیم. آمالگام ماده ای است که ساختمان اصلی آن را نقره و جیوه تشکیل می دهد.

زمانی شایع کرده بودند که جیوه ی موجود در آمالگام برای بدن مضر است، در حالی که اصلا اینطور نیست. ما دندان پزشکان علت این شایعات را می دانیم، شما فکر خود را مشغول آن نکنید.

همین قدر بگویم که برای دندان های خلفی هنوز هم بعد از گذشت 100 سال ماده ای مناسب تر از آمالگام ساخته نشده است. البته تلاش های زیادی برای استحکام بخشیدن به مواد همرنگ دندان انجام می شود، ولی هنوز در مقایسه با آمالگام، عقب هستند

مراحل عصب کشی دندان(با تصاویر)

  

خیلی از شماها حداقل یک بار عصب کشی را تجربه کرده اید. معمولا کسی که کارش به عصب کشی می رسد، قبل از آن یک دوره درد دندان را تحمل کرده است و معمولا خود مراحل عصب کشی هم ممکن است همراه با درد باشد. در نهایت بعد از عصب کشی هم ممکن است چند روزی درد داشته باشیم. همه این موارد باعث می شود که عصب کشی یاد آور درد برایمان باشد.

من طی این 12 سال مطب داری دریافته ام که بیماران درباره ی عصب کشی و مراحل اجرای آن ابهامات زیادی دارند. لذا در مطب سعی می کنم در طی انجام کار، بیماران را با مسائل پیرامون آن آشنا کنم. در این مطلب هم سعی کرده ام مراحل مختلف عصب کشی را برای شما توضیح دهم. (روی تصاویر کلیک کنید تا آنها را واضح تر مشاهده کنید.)

1- تصویر بالا دندانی را نشان می دهد که دچار پوسیدگی شده و به عصب رسیده است.

ورود میکروب ها به پالپ دندان باعث ایجاد التهاب در پالپ شده و این التهاب باعث افزایش حجم پالپ می شود. با توجه به اینکه پالپ دندان در یک محفظه بسته واقع شده، باعث افزایش شدید فشار داخلی آن می شود. این افزایش فشار، منجر به فشار آمدن به پایانه های عصب دندان شده و درد دندان شروع می شود.

علت افزایش درد دندان در شب این است که موقعی که دراز می کشیم، فشار داخلی پالپ دندان باز هم بیشتر می شود.

در زمان های قدیم سیخ داغ شده را به محل پوسیدگی وارد می کردند و دندان درد خوب می شد. علت آن بود که با سوراخ کردن سقف پالپ و جاری شدن خون، فشار داخل پالپ کاهش پیدا کرده و درد کم می شد.

ما هم در مطب، جلسه ی اول چنین کاری می کنیم، البته مُدرن تر و استریل تر؟! ما با بی حسی و فرز و توربین دندان پزشکی پالپ را باز کرده و پانسمان می کنیم و این کار باعث خوب شدن دندان درد می شود.

  

2- بعد از تمیز کردن و برداشتن پوسیدگی به کانال های داخل ریشه دسترسی پیدا می کنیم. این کانال ها باید از هر نوع بافت نرم و احتمالا میکروب پاکسازی شده و کانال ها فرم داده شوند. این کار به وسیله فایل ها انجام می شود. بعد از این مرحله کانال های ریشه، آماده پُر کردن می شود .

  

3- کانال های ریشه با موادی به نام گوتا پرکا پُر می گردد. این مواد سازگار با نسوج انسانی است و موادی همراه دارد که باعث مشاهده ی آن توسط رادیوگرافی می شود. در ضمن توانایی شکل پذیری و فشرده شدن را دارد.

تا این مرحله به دو بار رادیو گرافی نیاز است تا بتوان طول کامل ریشه دندان را اندازه گرفت و از پُر شدن کامل ریشه مطمئن شد. پُر کردن کامل دندان اهمیت به سزایی دارد و عدم مهر و موم شدم کامل ریشه، باعث شکست درمان ریشه دندان خواهد شد.

بعد از پُر کردن ریشه، معمولا دندان به دو علت پانسمان موقت می شود: اول اینکه این درمان ها وقت گیر است و معمولا بیمار خسته می شود. ثانیا این کارها احتمال درد و ناراحتی های بعد از عصب کشی را به همراه دارد.

بنابراین معمولا پُر کردن کامل دندان را به جلسه ی بعد و اطمینان از قطع شدن درد احتمالی، موکول می کنیم.

  

4- ترمیم تاج دندان های عصب کشی شده باید با دقت صورت بگیرد، چون هم نسج دندانی زیادی تخریب شده و هم به علت عصب کشی دندان خشک و شکننده می شود.

بیماران متعددی را سراغ دارم که بعد از عصب کشی به آنها توصیه کردم دندان خود را روکش کنند، ولی به علت سهل انگاری، بعد از مدتی دندانشان تحت فشار، شکسته و در نهایت کشیده شده است.

معمولا ضایعات نوک ریشه و آبسه ی احتمالی با یک درمان خوب ریشه بهبودی پیدا می کند

فلوراید؛ شمشیر دو لبه

بدون شک استفاده منظم از فلوراید اهمیت حیاتی در کنترل و پیشگیری از پوسیدگی دندان در  تمامی افراد دارد، گرچه عمده تأثیر آن مربوط به دوران کودکی و قبل از رویش کامل دندان‌های دائمی است.

فلوراید از چند راه باعث افزایش مقاومت دندان می‌شود:

- فلوراید جذب شده، وارد عاج و مینای دندان‌های رویش نیافته می‌شود، با ساختمان عاج و مینای دندان ترکیب می‌شود و ترکیب جدیدی حاصل می‌شود که نسبت به اسید تولید شده توسط باکتری‌های مولد پوسیدگی مقاوم‌تر است.

- به علاوه فلوراید جذب شده به داخل بزاق ترشح می‌شود و اگر چه غلظت آن کم است اما در توده باکتری‌ها انباشته می‌شود و سبب کاهش تولید اسید میکروبی و افزایش معدنی شدن مینا می‌شود.

- در عین حال فلوراید بزاق، وارد مینای دندان‌های تازه روئیده شده و باعث افزایش آهکی شدن مینا و کاهش آسیب‌پذیری نسبت به پوسیدگی می‌گردد.

همان‌گونه که کاربرد موضعی فلوراید در پیشگیری از پوسیدگی‌های جدید مؤثر است، در توقف یا کند کردن روند پیشروی پوسیدگی‌های فعال اولیه نیز تأثیر دارد. همچنین فلوراید موضعی، قدری خواص ضد میکروبی هم دارد.

در حال حاضر دهان‌شویه‌های فلورایددار(مثل همان دهان‌شویه‌هایی که در حال حاضر در مدارس استفاده می‌شود) در کنار ژل‌ها و خمیر دندان‌های فلورایددار و چند محصول دیگر در دسترس قرار دارد و باعث عملکرد موضعی فلوراید می‌شود، اما مطالعات نشان می‌دهد که افزودن فلوراید به آب همگانی مؤثرترین روش کاهش پوسیدگی دندان، به خصوص در سطح وسیع جامعه است، زیرا غیر از تأثیر وسیع آن، بر خلاف روش‌های انفرادی موضعی، در بدن نیز جذب عمومی داشته و می‌تواند وارد ساختار دندان‌های رویش نیافته شود.

تأثیر فلوراید آب بیشتر در دندان‌های دایمی محسوس است. به نظر می‌رسد در اغلب مناطق ایران میزان فلوراید آب در حد لازم و حتی بالاتر از حد مجاز باشد، گرچه متأسفانه تحقیقات جامع و کاملی در مورد میزان فلوراید آب مناطق مختلف ایران در دسترس نیست.

در نتیجه کاربرد موضعی فلوراید برای کودکان و نوجوانان در مطب‌های دندان پزشکی اکیداً توصیه می‌شود. دندان پزشک بعد از تعیین میزان استعداد ابتلای بیمار به پوسیدگی و احیاناً انجام درمان‌های لازم اولیه مثل حذف پوسیدگی‌ها، درمان با فلوراید را انجام می‌دهد.

دهان‌شویه‌های فلورایددار یکی از روش‌های موضعی استفاده از فلوراید است که هم‌اکنون نیز طرح همگانی استفاده از آن در مدارس کشور در حال اجراست. این طرح به صورت استفاده ی یک روز در هفته از دهان‌شویه توسط دانش‌آموزان با نظارت مسئولان مدارس انجام می‌شود، اما در مورد روش استفاده صحیح آن حرف و حدیث‌های زیادی وجود دارد که پرداختن به آنها در این مجال مختصر نمی‌گنجد. اما یک نکته فرعی این که استفاده از هرگونه دهان‌شویه فلورایددار برای کودکان زیر 6 سال ممنوع است، مگر این  که توسط دندان پزشک تجویز شده باشد.

یکی از چالش‌های مهم، تجویز مکمل‌های فلوراید در خانم‌های باردار است. در منابع علمی، مدرک معتبری در زمینه ارزش تجویز مکمل خوراکی فلوراید برای مادران باردار، حتی در مناطقی که آب فاقد فلوراید است، وجود ندارد.

گرچه مصرف این مکمل‌ها توسط اداره غذا و داروی آمریکا برای مادران باردار ممنوع اعلام شده، اما این مکمل‌ها برای جنین به هیچ وجه خطرناک نیستند. گرچه در سال‌های اخیر برخی محققان ثابت کرده‌اند که فلوراید از راه جفت به جنین منتقل ‌می‌شود، اما مقدار فلوراید منتقل شده نامشخص است.

در عین حال محققان توافق دارند که وقتی جنین در معرض فلوراید قرار می‌گیرد، قدری فایده پیشگیری از پوسیدگی به دندان‌های شیری می‌رسد گرچه این تأثیر بسیار اندک است.

از سوی دیگر جذب بیش از حد فلوراید توسط بدن، به خصوص در مناطقی با فلوراید آب بالا، می‌تواند منجر به فلوروزیس دندانی (دندان‌های خال دار) شود. در این حالت مینای دندان رنگ سفید گچی یا قهوه‌ای مات و یا حالتی  مغره‌دار به خود می‌گیرد. این وضعیت بیشتر در دندان‌های دایمی دیده می‌شود. این مشکل در صورت تأیید توسط دندان پزشک به راحتی با روش‌های ترمیم همرنگ دندان قابل تصحیح است.

دکتر علیرضا آشوری

چطور از بوی بد دهان خلاص شویم؟

شما زمانی می توانید از بوی بد دهانتان جلوگیری کنید که علت آن را بدانید.

علل ایجاد بوی بد دهان:

- در 90 درصد موارد این بوی بد به علت آلوده بودن محیط دهان است. جرم هایی که به علت وجود باکتری در دندان شما تشکیل می شود، علت عمده ی بوی بد دهان است.

- گاهی اوقات وجود عفونت یا اشکالی در ریه ها باعث ایجاد این بوها می شوند.

- سریع خوردن غذا یکی دیگر از علل این مشکل معرفی شده است.

- بوی موادی همچون سیر یا پیاز می تواند از طریق خون وارد ریه ها شود و بوی بد دهان را پدید آورد.

- کشیدن سیگار و قلیان نیز یکی دیگر از مقصران این ماجراست.

- چرک سینوس ها یا دیابت نیز مسبب بوی بد دهان شناخته شده اند.

چند راه برای جلوگیری از بوی بد دهان:

* دهان خود را تمیز نگه دارید؛ این به معنی دو بار مسواک زدن و استفاده از نخ دندان در شبانه روز است. باقیمانده ی غذا میان دندان های شما که سبب تشکیل باکتری می شود، تنها با نخ دندان بیرون می آید.

* زبان خود را نیز تمیز نگه دارید. پس از هر بار مسواک زدن زبانتان را هم خیلی آرام با مسواک بشویید که محل رشد باکتری ها نشود.

* دهانتان را مرطوب نگهدارید. بزاق دهان ضد عفونی کننده ی خدادادی است و بوی بد دهان در اول صبح به علت کم شدن ترشح بزاق است.

* دهانتان را بشویید. پس از هر بار غذا دهانتان را آب بکشید، زیرا چرخیدن آب در دهانتان می تواند غذاهای باقیمانده را از دهانتان خارج کند.

* نعناع بجوید. گر چه خوشبو کننده های دهان سبب ریشه کن شدن بوی بد دهان نمی شوند، اما برای دقایقی می توانند آن را از بین ببرند.

* خوراکی هایی که از اجتماع باکتری جلوگیری می کنند، مانند هویج، بادام زمینی یا پنیر کم چرب را برای میان وعده ی خود انتخاب کنید.

این روش ها برای جلوگیری از بیشتر شدن بوی بد دهان موثرند، اما بهترین راه برای از بین بردن آن پیدا کردن علت اصلی است.

مواد سفیدکننده دندان: مفید یا مضر؟

برای سفید کردن دندان‌ها از دو ماده پراکسید هیدروژن و کارباماید پراکساید استفاده می‌شود، که سال هاست در دهان شویه‌هایی که روزانه مصرف می‌شود، وجود دارند.

این مواد مورد تأیید جوامع دندان پزشکی هستند. اما توجه کنید گاهی برخی افراد به این مواد حساسیت دارند که در این صورت اصلاً نباید با این مواد دندان ها را سفید کنند. برای این که مطمئن شوید شما به این مواد حساسیت ندارید، از دندان پزشکتان بخواهید قبل از مصرف، این مواد را روی شما آزمایش کند.

نکته دیگر این که ممکن است پس از سفید کردن دندان‌هایتان ‌«دچار حساسیت دندانی» شوید که با نوشیدن چای داغ یا آب یخ و خوردن ‌بستنی و مواد غذایی ترش، دندان‌هایتان به صورت گذرا درد خواهند گرفت. معمولاً این حساسیت گذراست و می توان با فاصله انداختن بین جلسات درمانی، آن را بهبود بخشید. پس از اتمام دوره‌ درمانی، اگر همچنان حساسیت دندان های شما  به جا مانده بود، می‌توانید از خمیردندان ضد حساسیت استفاده کرده و آن را جایگزین خمیر دندان معمولی‌تان کنید.

به هر حال حساسیت دندانی یکی از عوارض سفید کردن دندان‌هاست که شاید به آن گرفتار شوید.

چند درجه روشن‌تر؟

«اگر دندان‌هایم را سفید کنم، چند درجه روشن‌تر می‌شوند؟»

این شاید اولین سئوالی است که از دندان پزشک می‌پرسید. در تبلیغات بسیاری از محصولات سفیدکننده دندان می‌بینیم که ادعا می‌کنند، با یک بار استفاده از آن محصول، دندان‌های شما تا 9 درجه روشن‌تر می‌شوند، ولی این بیشتر یک فریب تبلیغاتی است تا واقعیت. معمولاً این محصولات، پس از هر بار استفاده، فقط 2 تا 3 درجه دندان‌ها را سفیدتر می‌کنند.

برای این که بفهمید رنگ دندان‌هایتان، چقدر سفیدتر شده است، باید رنگ آنها را قبل و بعد از درمان، ثبت کنید. متأسفانه هنوز سیستم استانداردی در دندان پزشکی برای مشخص کردن رنگ دندان‌ها وجود ندارد و رایج‌ترین وسیله‌ای که در مطب‌های دندان پزشکی استفاده می‌شود، نمونه رنگ "وایتا (Vita)" است. در این نمونه رنگ، رنگ دندان‌ها به 4 گروه تقسیم می‌شود:

A(قهوه‌ای مایل به سرخی)، B(زرد مایل به سرخی)، C(خاکستری) و D (خاکستری مایل به سرخی).

در هر یک از این 4 گروه، 4 یا 5 نوع تیرگی و روشنی وجود دارد. دندان پزشک به شما کمک خواهد کرد، رنگ دندان‌تان را قبل و بعد از درمان، با مقایسه با نمونه رنگ تعیین کنید و متوجه شوید، سفید کردن دندان‌ها، چند درجه دندان هایتان را روشن‌تر کرده است. جالب است بدانید، همه دندان‌های شما یک رنگ نیستند، معمولاً دندان های جلویی روشن‌تر و دندان‌های آسیا تیره‌ترند. هدف اصلی از سفید کردن دندان ها این نیست که به روشن‌ترین درجه برسیم، بلکه دندان هایتان را باید تا درجه‌ای روشن کنید که با رنگ چهره شما هماهنگی داشته باشد.

سفید کردن دوباره 

شما نباید تصور کنید یک بار که دندان هایتان را سفید کردید، تا مدت‌ها دیگر به سفید کردن آنها احتیاج نخواهید داشت. سفید کردن دندان‌ها اثرات همیشگی ندارد. دندان ها معمولاً یک سال یا بیشتر سفید باقی خواهند ماند و حفظ نتایج درمانی به این بستگی دارد که شما پس از سفید کردن دندان هایتان، چقدر توصیه‌های ایمنی را رعایت کنید.

نوشیدن زیاد قهوه و چای، کشیدن سیگار، استفاده از نوشابه‌های رنگی و عدم توجه به بهداشت دهان، از عواملی هستند که تمام زحمت‌های شما را بر باد می‌دهند و دندان‌هایتان را در مدت زمان کوتاهی پس از سفید کردن، به رنگ اولیه خود باز می‌گردانند.

سفید کردن دندان؛ هرگز

دوست دارید بدانید چه کسانی نباید دندان هایشان را سفید کنند؟ حقیقت این است که سفید کردن دندان‌ها برای بعضی افراد جواب نمی‌دهد و یا حتی خطرناک و مضر است.اگر مینا و یا عاج دندان‌های شما به صورت مادرزادی دارای نواقصی بوده و بد ساخته شده باشند، بعید است بتوانید با این تکنیک به رنگ دلخواهتان برسید، شما باید دندان هایتان را لامینیت کنید.

خانم‌های باردار یا شیرده نیز بهتر است سفید کردن دندان ها را به بعد از دوران بارداری یا شیردهی موکول کنند.

به طور کلی دندان‌هایی که رنگشان زرد، نارنجی و قهوه‌ای است به درمان پاسخ بهتری می‌دهند، ولی دندان هایی که رنگ زمینه‌ای آنها خاکستری یا آبی است، چندان سفید نمی‌شوند.

اگر دندا نهای شما شدیداً تغییر رنگ پیدا کرده است، معمولاً فقط با سفید کردن دندان‌ها، به رنگ دلخواهتان نخواهید رسید.

هشت توصیه ی مفید:

1 - ژل سفید کننده را فقط به مقدار تجویز شده، درون قاشقک بریزید. تصور نکنید با مصرف بیشتر، دندان ها زودتر و بیشتر سفید می‌شوند.

2 - در مواقعی که قاشقک حاوی ژل سفیدکننده در دهانتان است، از مصرف مایعات و غذاها خودداری کنید.

3 - زمان تجویز شده را دقیقاً رعایت کنید.

4 - از فشردن قاشقک حاوی ژل با فشار دندان‌های فک مقابل یا با دست اجتناب کنید.

5 - در طول درمان، از خوردن آشامیدنی‌ها و موادغذایی رنگی مانند قهوه‌، چای، انواع کولاها، سبزی و انواع سس‌های رنگی دوری کنید.

6 - سیگار نکشید و از خوردن میوه‌های ترش و اسیدی مثل مرکبات و تنقلات مثل لواشک، تمبرهندی و قره‌قورت خودداری کنید.

7 - از همه مهم تر اینکه قبل از استفاده از مواد سفیدکننده و در روزهای بعد از آن، دندان هایتان را به خوبی مسواک بزنید و نخ بکشید.

8 - اگر قاشقکی که دندان پزشک برای سفید کردن دندان هایتان در خانه به شما داده است، دقیقاً متناسب با فک‌های شما نیست با او تماس بگیرید تا آن را برایتان تنظیم کند. چون در غیر این صورت، مواد سفیدکننده از لبه‌های آن به لثه‌ها، لب و زبان شما رسیده و آنها را زخم خواهند کرد.

گلرخ ثریا

ویژه نامه شهادت امام حسن مجتبی با بیش از 100 مطلب
ادرس جدید سایت
کپسولهای ترک اعتیاد، بلای جان معتادان
کتامین
روشهای نوین ترک سیگار
[عناوین آرشیوشده]