دام و درد سر ما

محیط زندگی مشترک با حیوانات، بیماری های مشترکی را رقم می زند که از آنها با عنوان "بیماری های مشترک بین انسان و دام" نام می برند. در این میان بیماری های نو پدیدی نیز وجود دارند که مداخله ی انسان ها در طبیعت، گاه به آن دامن می زند.

برخی از آنها می توانند چنان فاجعه بار باشند که تلفاتی نظیر جنگ بر جای گذارند. این بیماری ها از طریق حیوانات و مواد غذایی و محصولات جانبی به دست آمده از آنها (گوشت، پوست، پشم و...) ممکن است به انسان منتقل شوند.

13 تیرماه به عنوان "روز ملی مهار بیماری های مشترک انسان و حیوان" نام گذاری شده است، اما متأسفانه اهمیت بیماری های مشترک در کشور ما چندان شناخته شده نیست.

از آنجایی که پیشگیری، مهم ترین گام در مهار بیماری به شمار می آید و این امر به سرویس های دامپزشکی ارتباط دارد، گفت و گویی را با "دکتر سید جاوید آل داوود، عضو هیأت علمی دانشگاه دامپزشکی تهران و رئیس جامعه ی دامپزشکی حیوانات کوچک " انجام داده ایم . وی در این گفت وگو تأکید می کند وجود دامپزشک در مراکز تولید مواد غذایی یک ضرورت اجتناب ناپذیر است. دکتر آل داوود در عین حال یادآور می شود، در تماس با حیوانات حتماً باید احتیاط کرد.

 ? با ورود بیماری های جدید مشترک بین انسان و دام مثل آنفلوآنزای مرغی، آیا بیماری های قدیمی تحت کنترل درآمده است؟ 

بیماری های قدیمی همچنان وجود دارند و نه تنها ریشه کن نشده، بلکه بعضی از آنها افزایش نیز یافته اند! مثلاً سل و تب مالت (بروسلوز) افزایش نشان می دهد، البته برخی این افزایش آماری را به پیشرفت های تشخیصی نسبت می دهند که لازم است بدانیم همراه با پیشرفت های تشخیصی، در امر درمان نیز راه کارهای نوینی کشف شده است.

 ? دلیل این اتفاق چیست؟  

عدم توانایی در اطلاع رسانی مشکل بزرگی است، اما مطلب دیگر با همان میزان اهمیت، مشکلی است که در زمینه ی تحقیقات وجود دارد و معمولاً بودجه ی بسیار کمی را به این امر اختصاص می دهند. در ضمن، کار عملی و سیستماتیک نیز انجام نمی شود. در حقیقت لازم است که سازمان دامپزشکی، متولی این امر باشد اما عملاً وزارت بهداشت این کار را انجام می دهد و سهم بسیار زیادی از بودجه ی تحقیقاتی را در ارگان های اجرایی صرف می کند، در حالی که جامعه ی دانشگاهی از آن بی بهره می ماند. مثلاً در رابطه با آنفلوآنزای مرغی از جانب وزارت بهداشت زحمت زیادی کشیده شد که دامپزشک ها نقش بسیار پررنگی در این بین داشتند و بیماری با توجه به هم مرزی با کشورهایی مثل ترکیه ، افغانستان و عراق به خوبی مهار شد. اما نه تنها از دامپزشک ها ها تقدیری نشد، بلکه نقش آنها به عنوان یکی از مهره های اصلی مهار این بیماری نادیده گرفته شد و طبیعی است در این شرایط افراد انگیزه های خود را از دست خواهند داد.

 ? آیا بیماری های مشترک بین انسان و حیوان قابل پیشگیری اند؟  

به طور کلی دامپزشکی از نظر بحث بهداشتی به دو قسمت کلی تقسیم می شود:

- بهداشت بیماری هایی که مستقیماً از حیوان منتقل می شوند

- بهداشت محصولات حیوانی

همان طور که می دانیم برخی از حیوانات با انسان ارتباط مستقیم دارند، به خصوص در سطح شهرها که بسیاری از آنها حیوانات خانگی به شمار می آیند (سگ ، گربه ، موش ، پرنده های مختلف و...) که می توان گفت: قادر به انتقال بسیاری از بیماری ها هستند و در واقع وظیفه ی دامپزشک ها کنترل این بیماری هاست. البته میزان بیماری های منتقله از حیوان به انسان، بسیار کمتر از بیماری های انسان به انسان است و 100 درصد آنها قابل پیشگیری است.

? این درصد را می توان به بیماری های جدید هم تعمیم داد؟  

بله، در مورد برخی از بیماری ها که به آنها بیماری های نو پدید می گویند مثل جنون گاوی ، تب کریمه کنگو و... نیز چنین موضوعی صادق است. اگر این بیماری ها به انسان منتقل شوند و فرد نسبت به آنها ایمنی نداشته باشد، می تواند کشنده و غیر قابل پیشگیری باشد. 

? ایدز را هم می توانیم از بیماری های منتقله از حیوان به انسان به شمار آوریم؟   

بله! با توجه به منشأ یابی جدیدی که توسط محققان انجام شده است و منشأ آن را در گوریل ها تشخیص داده اند، می توان چنین گفت.

? به جز مواد غذایی و ارتباط مستقیم، آیا محصولات تولیدی از حیوانات هم می توانند بیماری را منتقل کنند؟   

بله، برخی از بیماری ها از طریق محصولات به دست آمده از حیوانات قابل انتقال هستند، مثلاً برخی از لوازم آرایشی - بهداشتی که در تهیه آنها از چربی های حیوانی و... استفاده می شود، می توانند منشأ این انتقال باشند.

? اقدامات پیشگیرانه قبل یا بعد از تولید محصولات انجام می شود؟  

معاینات هم قبل از کشتار و هم بعد از کشتار اهمیت دارند و باید تدابیری اندیشیده شود که خطر کاهش یابد. اینجاست که لزوم وجود یک دامپزشک در صنایع غذایی مشخص می شود. مثلاً برای کارخانه ی سوسیس، کالباس یا محصولات لبنی باید دامپزشک هم داشته باشند، چرا که اطلاعات مهندسین صنایع غذایی در زمینه بیماری ها کم است.

 ? در زمینه ی واردات هم این دقت صورت می گیرد؟  

باید این کار انجام شود، اما این مشکل وجود دارد که برخی اوقات به دلیل ارزان بودن یک سری مواد، قصور در تأییدات بهداشتی صورت می گیرد. مثلاً بعد از انفجار چرنوبیل یک سری از مواد غذایی به دلیل ارزانی وارد ایران شد، در حالی که سایر کشورها این کار را نکردند. در رابطه با صادرات هم تبعیض وجود دارد، مثلاً تن ماهی در داخل کشور با مجوز وزارت بهداشت تولید می شود، ولی همین محصول وقتی می خواهد صادر شود، باید مجوز دامپزشکی داشته باشد.

 ? فکر کنم! بد نیست اندکی هم به بیماری ها بپردازیم، به عنوان اولین مورد به تب مالت اشاره کنید!

تب مالت در واقع یک بیماری باکتریایی است که برخی از سویه های بروسلا آن را تولید می کنند و به آن بروسلوز هم می گویند، در واقع یکی از استثنائات بیماری های مشترک هم هست، چون انتقال انسان به انسان ندارد و اختصاصاً باید از دام (گوسفند ، گاو و سگ) منتقل شود که بیشتر از طریق خوراکی است، مثل نوشیدن شیرخام گاو یا آبی که توسط سگ، آلوده شده باشد.

? سایر محصولات لبنی چطور؟ این بیماری را منتقل می کنند؟  

چون سایر محصولات لبنی فرآیند می شوند و تحت حرارت قرار می گیرند، مشکلی ندارد. اگر حیوانی دچار تب مالت باشد در پی درمان آن نیستند، زیرا درمانی طولانی مدت و پرهزینه دارد، بلکه حیوان را علامت گذاری می کنند و به کشتارگاه می فرستند و در واقع روش های ریشه کنی را اعمال می کنند.

 ?آیا ریشه کنی در ایران هم انجام می شود؟  

البته بحث ریشه کنی یکی از راه های بسیارمهم و منحصر به فرد در زمینه ی بیماری ها بوده که مستلزم مدیریت خاصی است، مثلاً زمانی که در انگلیس جنون گاوی مطرح شد، دولت گاوهای بیمار را گران تر می خرید و این باعث شد که دامداران نه تنها تمایل به فروش داشته باشند، حتی برای این کار از یکدیگر پیشی بگیرند، ولی در ایران برای ریشه کنی، هزینه ی خسارتی که دولت متحمل می شود، بسیار پایین است، بنابراین دام دار سعی می کند که از علامت گذاری شدن دام خود جلوگیری کند تا آن را به قیمت بالاتری بفروشد.

? علائم بیماری تب مالت چیست؟ 

در حیوان علامتی ندارد و در انسان، دردهای مفصلی را باعث می شود. معمولاً درمان آنتی بیوتیکی و چند دارویی دارد و طول درمان زیاد است و برخی از عوارض مثل ناراحتی های مفصل و ستون مهره ها به جا خواهد ماند.

 ? میکروب این بیماری با حرارت از بین می رود؟  

بله، اگر میکروب تب مالت در شیر باشد و بجوشانند از بین می رود. معمولا مهم ترین باکتری سل است که آن هم در دمای 80 - 70 درجه ی سانتی گراد به مدت 20 دقیقه از بین می رود.

? لطفاً در رابطه با بیماری توکسوپلاسموز توضیح بفرمایید!

توکسوپلاسما، تک یاخته ای است که از طریق مدفوع انتقال می یابد و این بیماری نام گربه را یدک می کشد، اما عامل بیماری می تواند هم در گربه ی آلوده شده و هم در گوشت گاو و گوسفندی که علوفه ی آلوده خورده اندف وجود داشته باشد. روش انتقال هم از طریق مدفوع 3 روز مانده ی گربه است.

در اینجا لازم است بدانید که احتمال انتقال توکسوپلاسموز از کباب و همبرگری که خوب پخته نشده اند، بیشتر از مدفوع 3 روز مانده ی گربه است!!

اگر میکروب در3 ماهه ی اول بارداری وارد بدن فرد باردار شود، باعث سقط می شود که البته به سطح ایمنی افراد هم بستگی دارد و چون اکثر دام هایی که کشته می شوند، آلوده هستند، باید در زمینه ی مصرف گوشت بسیار احتیاط کرد.

صدف کوه کن 

افزایش شیوع تب مالت

هر سال در آغاز فصل‌ گرما و با افزایش میزان موارد گزارش بیماری‌های عفونی، از جمله تب مالت، به طور معمول بر هشدارهای متولیان بهداشتی هم افزوده می‌ شود.

دکتر گویا، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های وزارت بهداشت، در دومین همایش کشوری تب مالت نکته ی جدیدی را بیان داشت که حاکی از افزایش میزان شیوع تب مالت (بروسلوز) در دو سال گذشته بود.

دکتر گویا با اعلام افزایش موارد تب مالت به  25 هزار مورد طی سال های اخیر توضیح داد که در نیمه ی نخست سال گذشته، ماهیانه 3 هزار مورد تب مالت به ثبت رسید که البته میزان بروز این بیماری بیش از موارد ثبت شده ی آن بوده است و اضافه کرد: در شرایط موجود، تب مالت هم از لحاظ محدوده ی جغرافیایی و هم از لحاظ تعداد موارد بیماری رو به افزایش است و بیشترین موارد گزارش تب مالت در سال  1385مربوط به استان‌های خراسان، آذربایجان غربی و کردستان بوده است.

تب مالت چیست؟

تب مالت یک بیماری مشترک انسان و دام محسوب می ‌شود که بیشتر از طریق لبنیات به انسان منتقل می ‌شود، اما دکتر محسن مشکات، مدیر کل بررسی و مبارزه با بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی کشور، معتقد است، نه تنها در ماه‌های اخیر، افزایشی از این بیماری وجود نداشته، بلکه در یک سال اخیر کاهش آمار ابتلا نیز مشاهده شده است.

دکتر مشکات این کاهش را، نه تنها در مورد دام های بیمار بلکه در رابطه با موارد انسانی درگیر با بیماری بروسلوز نیز می داند.

مدیر کل بررسی و مبارزه با بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی کشور در گفتگو با همشهری به روند صعودی- نزولی آمار این بیماری درسال های گذشته اشاره کرده و یادآور می شود: دررابطه با تب مالت، روال این بود که از سال 68 تا 75، بیماری روندی نزولی داشت و از حدود90 هزار مورد در سال 75 به حدود 16 هزار مورد رسید، اما اتفاقی که متاسفانه از سال 75 به بعد افتاد، افزایش شیوع تب مالت بود که تا سال 84 روندی تدریجی را طی کرد و به 25 هزارمورد رسید، اما خوشبختانه درسال 85 کاهش یافت و به 23 هزار مورد رسید و هم چنان که زمان می گذرد نیز انتظار کاهش وجود دارد.

مشکل در واکسیناسیون

دکتر مشکات در مورد دلایل افزایش مجدد شیوع تب مالت پس از کاهشی که در سال 75 وجود داشت می ‌گوید: شاید بتوان اولین عامل را در بهبود سیستم گزارش‌ دهی پیدا کرد، به این معنی که به دلیل استفاده از تکنولوژی های جدید در سیستم اطلاع رسانی و درمان، تعداد مواردی که تشخیص و گزارش داده می شود، فزونی گرفته است و از دیگر دلایل آن می‌ توان به پوشش واکسیناسیون در سال های اخیر اشاره کرد.

وی در توضیح نقایص واکسیناسیون در سال های گذشته می گوید: در تمام مواردی که از واکسیناسیون صحبت می شود، منظور واکسیناسیون دام هاست که آن هم از سال 68 تا 75 با افزایش همراه بود، ولی درسال 75 و با توجه به ایجاد مشکل در پوشش واکسیناسیون کشور، کاهش یافت که همین می‌ تواند، دلیل فزونی گرفتن بیماری در آن سال ها باشد، اما خوشبختانه با پوشش مناسب واکسیناسیون در حال حاضر این مشکل برطرف شده و همین عاملی برای کاهش میزان موارد ابتلا خواهد بود.

گوشت‌های آلوده

به گفته ی دکتر گویا یکی دیگر از مشکلاتی که در ارتباط  با افزایش شیوع بیماری تب مالت وجود دارد، ذبح و کشتار غیر بهداشتی دام است، در حالی که دکتر داوود امان اللهی، رئیس اداره ی آموزش و روابط عمومی سازمان دامپزشکی تهران، به همشهری می گوید:

در رابطه با شهرهای بزرگی مثل تهران، نظارت جامعی بر مراکز ذبح و عرضه ی محصولات دامی وجود دارد و ما در واقع مشکلی در رابطه با ذبح در کشتارگاه ها نداریم، زیرا بازرسی و نظارت در چندین مرحله انجام می گیرد و تمام مراکز به آزمایشگاه مجهز هستند.

در رابطه با ذبح غیر مجاز و قاچاق نیز چنان که در حاشیه ی شهر با آن روبرو هستیم، برخوردهای روزانه ای انجام می شود که به ضبط فرآورده های غیر مجاز منجر می شود؛ تا جایی که در سال گذشته حدود 3 میلیون از فرآورده های دامی خام ضبط و 192 مغازه هم پلمپ شده است.

با این حال دکتر امان اللهی می ‌گوید: اما معتقدیم که هنوز برخی از کشتارهای غیر مجاز در شرایط غیر استاندارد انجام می شود که قادر به بیماری زایی بوده و هنوز کنترل نشده است. 

دکتر مشکات در مورد انتقال بیماری از گوشت می‌ گوید: چنانچه گوشت ها پس از ذبح به مدت 24 ساعت در سردخانه ی بالای صفر درجه نگهداری شوند، به علت کاهش دمای گوشت، عامل بروسلوز(تب مالت) در آن از بین می رود و این کار، عملی است که در تمام کشتارگاه‌ها صورت می پذیرد، بنابراین گوشت نقش چندانی در اشاعه ی بیماری ندارد و آن چیزی که باید تحت نظارت قرار گیرد، محصولات لبنی است.

بستنی با طعم تب مالت

دکتر علیرضا زالی که ریاست دومین همایش کشوری تب مالت را بر عهده داشت، با اشاره به نزدیک شدن به فصل گرما و استفاده ی زیاد از بستنی‌های تابستانه می گوید: بستنی‌های تابستانه، به دلیل شیر و خامه ی به کار رفته در آنها قابلیت انتقال تب مالت به انسان را دارند و با توجه به ‌اینکه باکتری تب مالت در خامه و بستنی از ماندگاری طولانی برخوردار است، بستنی‌ها به عنوان یکی از منابع آلوده ی پنهان تب مالت به شمار می آیند، چرا که در فصل بهار و تابستان که در واقع فصل زایمان و شیردادن دام هاست، احتمال همه‌گیری تب مالت هم بیشتر می‌ شود.

دکتر گویا نیز معتقد است که به منظور کنترل تب مالت در کشور، فعالیت واحدهای سنتی تولید لبنیات روستاها و عشایر کشور باید تحت کنترل قرار گیرد و در خصوص مراکز جمع‌آوری شیر در روستاها نیز باید امکانات کافی فراهم کرد.

وی همچنین خاطر نشان می کند که برای کنترل مطلوب تب مالت در کشور، توسعه ی کارخانجات لبنیات پاستوریزه با رعایت استانداردهای دقیق علمی و آموزش برای ارتقاء فرهنگ استفاده از لبنیات پاستوریزه به خصوص در بین روستاییان بسیار ضروری است.

بیماری دشوار

بروسلوز یا همان تب مالت یکی از بیماری‌های مشترک بین انسان و دام است که به صورت حاد یا مزمن عارض می ‌شود. این بیماری در حیوانات موجب مشکل در دستگاه تناسلی و ادراری و در انسان هم معمولا باعث تب، تعریق، ضعف و بی‌ حالی و کاهش وزن می ‌گردد.

دکتر زالی می ‌گوید: تب مالت انسانی بازتاب مستقیم تب مالت دامی است و کنترل نکردن آن در دام در واقع کنترل و پیشگیری از این بیماری را در انسان سخت تر می‌ کند. باکتری تب مالت قدرت تهاجمی زیادی دارد و قابلیت نفوذ به پرده‌های مخاطی دهان، حلق، بینی، مخاط ملتحمه ی چشم و ریه‌ها را دارد.

دکتر گویا هم با اشاره به اینکه تب مالت بیماری سخت و دشواری است می گوید: نکته ی خیلی مهم در مورد تب مالت، دیر قابل تشخیص بودن آن است، به این صورت که این بیماری به سختی تشخیص یا اصلا تشخیص داده نمی ‌شود و گاهی هم موارد تشخیص داده شده گزارش نمی ‌شوند و به همین دلیل آگاه کردن پزشکان مراکز دولتی و خصوصی و آزمایشگاه های تشخیص بروسلوز در ثبت و گزارش این بیماری ضروری است.

دکتر گویا با اشاره به اینکه عدم آگاهی نسبت به این بیماری یکی از دلایل عمده ی عدم کنترل تب مالت است، می‌افزاید: هنوز روستاییان و عشایر کشور که بیشتر در معرض دام و ابتلا به تب مالت هستند اطلاعات اولیه در مورد این بیماری را ندارند و با توجه به اینکه تشخیص و درمان تب مالت سخت است، کنترل این بیماری نیاز به بودجه‌ای، حداقل 10 برابر بودجه ی فعلی دارد.

صدف کوه‌کن

آنفلوآنزای پرندگان چه کسانی را تهدید می کند؟

بیماری آنفلوآنزای پرندگان، نوعی از آنفلوآنزا به نام نوع A می باشد که در جمعیت حیوانات به خصوص در ماکیان (بیماری در سایر حیوانات نظیر خوک ، سگ ، گربه و ... نیز دیده شده است) ایجاد می گردد و می تواند در انسان نیز موجب ایجاد نوع حاد با مرگ و میر بالا شود. ویروس نوع H5N1 توانایی ایجاد فرم حاد بیماری را در انسان دارد.

پرندگان مهاجر از جمله غاز و اردک، منبع طبیعی این بیماری می‌ باشند و به علت مهاجرت این پرندگان، کشور ما نیز در معرض خطر بروز این بیماری در بین پرندگان اهلی، وحشی بومی ‌و به تبع آن افراد انسانی است.

هر چند انتقال ویروس از پرنده به انسان به آسانی صورت نمی ‌گیرد و موارد انسانی گزارش شده نیز بیشتر مربوط به تماس مستقیم با پرندگان آلوده یا تلف شده است، لیکن در صورت جهش ژنی و فراهم شدن شرایط انتقال ویروس از یک انسان به انسان دیگر، این مسئله می ‌تواند منجر به یک همه گیری ‌آنفلوآنزا گردد.

در ایران هنوز این نوع ویروس به عنوان عامل بیماری ‌زا در انسان یا حیوانات ثبت و گزارش نشده است، ولی افرادی که با طیور سر و کار دارند (مانند کارکنان مرغداری‌ها،  پرسنل دامپزشکی، پرسنل محیط زیست و ...) و یا از مناطقی که بیماری در آنجا شایع است، آمده اند، در معرض خطر بوده و بایستی تحت مراقبت قرار گیرند.

موارد زیر در معرض خطر بیماری می ‌باشند:

- وجود علائم بالینی بیماری تنفسی حاد که علتی برای آن مشخص نشود.

 - مرگ به دلیل بیماری تنفسی حاد که نتوان علتی برای آن مشخص نمود.

 - تماس‌های شغلی شامل: کارگران مزارع ماکیان اهلی (مرغداری‌ها، پرورش اردک، بوقلمون و شتر مرغ) و خوک، افرادی که در حمل طیور زنده یا معدوم شده فعالیت دارند و افرادی که در مغازه‌های فروش حیوانات زنده کار می ‌کنند.

- آشپزها و مشاغل مشابه که با ماکیان زنده یا تازه کشته شده سر و کار دارند.

- فروشندگان پرنده‌های دست‌آموز.

- دام پزشکان شاغل در صنعت طیور.

- افرادی که در آزمایشگاه هایی که نمونه ها برای ویروس آنفلوآنزای A/H5 وA/H7  بررسی می شوند، فعالیت دارند.

- کارکنان مراقبت های بهداشتی

- افراد ساکن در مناطقی که مرگ ماکیان خانگی و پرندگان وحشی بیش از حد مورد انتظار اتفاق افتاده است.

- سابقه ی مسافرت 7 روز قبل از شروع علائم به کشور یا منطقه ای که طغیان آنفلوآنزای نوع A در جمعیت حیوانی گزارش شده است (ویتنام، چین، لائوس، تایلند، کمبوجیه، اندونزی، کره، ژاپن، پاکستان، روسیه و قزاقستان)، به همراه حداقل یکی از موارد زیر:

- تماس (کمتر از یک متر) با ماکیان زنده یا مرده، پرندگان وحشی یا خوک در هر جایی از کشورهای فوق.

- مراجعه به محلی که ماکیان اهلی یا خوک مبتلا (تأیید شده) در 6 هفته ی قبل وجود داشته‌ است.

- تماس (لمس کردن یا فاصله شنیدن صحبت معمولی) با یک مورد انسانی تأیید شده آلوده به آنفلوآنزای A/H5

- تماس (لمس کردن یا فاصله شنیدن صحبت معمولی) با یک شخص مبتلا به بیماری حاد تنفسی با علت نامعلوم که بعداً منجر به مرگ وی شده است.

اطلاعات مورد نیاز :

نظر به اهمیت راه انتقال بیماری، اطلاعات اولیه در مورد سابقه ی تماس، جهت اقدامات بعدی مهم است و اطلاعات زیر در موارد تشخیص داده شده مورد نیاز می ‌باشد:

- زمان شروع علائم بیماری

- سابقه تماس با ماکیان

- وجود مرگ و میر بیش از حد انتظار در ماکیان منطقه

- شغل

- سابقه تماس با موارد تأیید شده ی انسانی

- سابقه تماس با افرادی که به دلیل ابتلا به بیماری حاد تنفسی بدون علت مشخصی فوت کرده‌اند.

انواع موارد مبتلا به آنفلوآنزای A/H5 و A/H7 :

1- مورد مشکوک مبتلا به آنفلوآنزای A/H5 و A/H7 :

الف) هر بیمار تب دار (حرارت بیشتر از 38 درجه سانتی گراد ) به همراه حداقل یکی از علائم سرفه ، گلو درد ، تنگی نفس و  کونژونکتیویت ( التهاب ملتحمه) و به همراه حداقل یکی از یافته های زیر:

1) 7 روز قبل از شروع علائم، سابقه تماس با پرندگان به خصوص مرغی که به دلیل یک بیماری مرده باشد.

2) سابقه تماس در طی 7 روز قبل از شروع علائم با یک مورد تأیید شده ی آنفلوآنزای A/H5 و A/H7 که در مرحله واگیر داری بیماری بوده است (یک روز قبل از شروع علائم تا 7 روز بعد از شروع علائم).

3) سابقه تماس در طی 7 روز قبل از شروع علائم با سطوح و محیط آلوده به عامل آنفلوآنزای پرندگان

4) در طی 7 روز قبل از شروع علائم، سابقه ی کار در آزمایشگاهی که نمونه های انسانی یا حیوانی مشکوک به آلودگی آنفلوآنزای پرندگان بسیار بیماری زا را بررسی کرده اند .

5) وجود یک تست آزمایشگاهی مثبت آنفلوآنزای A که نتواند نوع ویروس را مشخص کند.

ب) مرگ به دلیل بیماری حاد تنفسی با علت نامشخص و حداقل یکی از موارد زیر :

1) اقامت در مناطقی که موارد مشکوک یا تأیید شده ی آنفلوآنزای بسیار بیماری ‌زا گزارش شده است.

2) سابقه تماس در طی 7 روز قبل از شروع علائم، با یک مورد تأیید شده ی انسانی آنفلوآنزای A/H5 که در مرحله واگیرداری بیماری بوده است.

2- مورد احتمالی مبتلا به آنفلوآنزای A/H5 و A/H7 :

هر بیمار مشکوک، به همراه شواهد آزمایشگاهی محدود برای آنفلوآنزای A/H5 وA/H7(جداسازی آنتی بادی اختصاصی H5 یا H7 در یک نمونه ی سرم )

3- مورد قطعی مبتلا به آنفلوآنزای A/H5 و A/H7 :

مورد مشکوک یا محتمل به همراه حداقل یکی از آزمایش‌های زیر:

1) نتیجه ی کشت مثبت برای آنفلوآنزای A/H5 و A/H7

2) PCR مثبت برای آنفلوآنزای A/H5 و A/H7

3) روش IFA با به کار بردن موکلونال آنتی بادی آنفلوآنزای A/H5 و A/H7 مثبت

4) چهار برابر افزایش تیتر آنتی بادی اختصاصی آنفلوآنزای A/H5 و A/H7 در دو نمونه ی سرم

پیگیری موارد مشکوک انسانی:

- موارد مشکوک انسانی بایستی طبق لیست خطی از شهرستان به دانشگاه و از دانشگاه به مرکز مدیریت بیماری‌ها گزارش شوند و فرم بررسی اپیدمیولوژیک تکمیل و پس از بهبودی یا فوت ارسال گردد.

- موارد مشکوک بایستی تا 24 ساعت پس از قطع تب در بیمارستان تحت نظر قرار گیرند ، یا در صورتی که علت دیگری برای بیماری تشخیص داده شده زودتر مرخص گردند.

- اقدامات پیشگیری از انتقال تنفسی و بهداشت دست‌ها (شست و شوی دست ها با آب و صابون به مدت 15 تا 20 ثانیه ) برای کاهش خطر انتقال ویروس بسیار با اهمیت است.

ارزیابی موارد مشکوک:

یک نمونه از مجرای تنفسی برای موارد مشکوک گرفته شود (برای مثال سواپ نازوفارنکس ). نمونه باید برای آنفلوآنزای A به روش RT-PCR بررسی شود و در صورت مثبت بودن برای H1 وH3  با همین روش بررسی شود .

دو نمونه ی سرم مرحله ی حاد (هفته اول شروع بیماری) و مرحله نقاهت (بعد از سه هفته از شروع بیماری) جهت بررسی آنتی ‌بادی آنفلوآنزای پرندگان تهیه شود.

اقدامات لازم در هنگام بروز آنفلوآنزای پرندگان در مرغداری‌ها برای افراد در معرض خطر

پس از تأیید اولین مورد آلودگی ماکیان به A/H5 ،در صورت بروز مورد مشکوک به آنفلوآنزا در مرغداری، بر اساس گزارش اداره ی کل دامپزشکی استان ، داروی ضد ویروس Oseltamivir به میزان 75 میلی گرم روزانه و در صورت نبود این دارو داروی آمانتادین به میزان 200 میلی گرم روزانه برای کارکنان مرغداری و افراد شاغل در آن شروع می گردد تا نتایج آزمایشگاهی نشان دهد که علت بروز آنفلوآنزای H5 نمی باشد که پس از اعلام علل دیگر دارو قطع می گردد و در صورت تأیید وجود H5 ، دارو حداقل برای 7 روز یا زمانی که افراد در تماس ماکیان عفونی در مرغداری مزبور و مرغداری های با شعاع یک کیلومتر یا سطوح و محیط آلوده هستند، تجویز می گردد.

در صورت تأیید وجود H5 در اولین فرصت نسبت به واکسیناسیون این افراد و شاغلین در مرغداری های تا شعاع پنج کیلومتری بر علیه آنفلوآنزای انسانی نیز اقدام می‌ گردد.

همچنین استفاده از وسایل ایمنی شامل: دستکش یک بار مصرف، روپوش یا  لباس مناسب آستین بلند، چکمه یا روکفشی یک بار مصرف ، عینک برای محافظت غشای مخاطی چشم ، کلاه ، ماسک های یک بار مصرف N-100 یا N-99 یا N-95 که برای عوامل خطرناک دیگر محیطی (برای مثال ذرات معلق یا گرد و غبار) توصیه شده است .

پس از هر بار استفاده، همه ی وسایل باید به طور مناسب معدوم گردند . شستشوی دست ها با آب و صابون برای 15 تا 20 ثانیه پس از در آوردن وسایل ایمنی یا هر گونه تماس مشکوک الزامی است . استفاده از وسایل و انجام اقدامات فوق با نظر دامپزشکی استان و واحد بهداشت محیط برای همه ی افرادی که در مرغداری مشکوک کار می کنند و در معدوم کردن مرغ های مشکوک مشارکت دارند، الزامی است و معدوم کردن آنها لازم است .

برای ضد عفونی کردن وسایل آلوده به خون و مایعات بدن بیماران مشکوک ، هیپوکلرید سدیم 1درصد و برای ضدعفونی کردن سطوح فلزی صاف که مواد سفید کننده نمی توان استفاده کرد، برای مثال روی میز ، از الکل 70 درصد استفاده می شود .

توصیه به مسافران

منعی برای مسافرت افراد به مناطقی که آلودگی A/H5و A/H7 ثابت شده است، وجود ندارد. هیچ گونه شواهدی که نشان دهد، بیماری از انسان به انسان منتقل می شود، وجود ندارد و افراد محدودی که مبتلا شده اند، تماس مستقیم با پرندگان بیمار داشته اند .

به افرادی که قصد مسافرت به کشورهایی که طغیان بیماری گزارش شده است، دارند، موارد زیر توصیه می ‌شود:

- از مراجعه به مراکز پرورش ماکیان و مراکز فروش حیوانات زنده و هر مکانی که احتمال آلودگی با مدفوع ماکیان یا سایر حیوانات وجود دارد، خودداری کنند.

- همانند سایر بیماری‌های عفونی یکی از مهم ترین و مؤثرترین اقدامات پیشگیری، رعایت مکرر بهداشت دست‌ها می ‌باشد.

- ویروس‌های آنفلوآنزا بوسیله ی گرما از بین می ‌روند، بنابراین غذاهای به دست‌ آمده از ماکیان شامل تخم‌ مرغ بایستی کاملاً پخته شوند.

- پس از مراجعت چنانچه تا 7 روز دچار تب و علائم تنفسی شدند به مرکز بهداشت مراجعه نمایند و سابقه ی مسافرت خود را اعلام نمایند.

دکتر سعادت‌خواه - کارشناس بیماری‌های واگیر مرکز بهداشت آذربایجان‌ شرقی

چرخه انتقال برخی بیماری های مشترک بین انسان و حیوان

آنفلوآنزای پرندگان	مالاریا	مالاریا	هاری
سالک	سیاه زخم	تب مالت	توکسوپلاسموز
توکسوپلاسموز

مضرات استفاده زیاد از موبایل

مصاحبه با مخترع الیاف ضد نفوذ امواج موبایل

واقعیت این است که درباره مضرات استفاده بیش از حد از تلفن همراه، بسیار نوشته شده است. ولی هشدارها جدی گرفته نمی‌شوند و در رفتار عموم مردم تاثیر چندانی نمی‌گذارد.

مدتی قبل، در رسانه‌ها، نام یک ایرانی به عنوان مخترع الیاف ضد نفوذ امواج موبایل (Ewall) مطرح شد. نام او علی جاسب بود. مردی که تقریباً تمامی رسانه‌های آلمانی مانند رادیو HR1 و HR3، روزنامه صبح برلین، تت زد، Best Best،  رادیو انرژی، تلویزیون بایرن و ... با او مصاحبه کرده بودند.

می‌خواستیم با او درباره اختراعش صحبت کنیم. خوشبختانه در ایران بود. در اولین تماس با او  فهمیدیم قضیه می‌تواند مهم‌تر از این ها باشد. علی جاسب یک پژوهش گر حرفه‌ای در موضوع تشعشعات تلفن همراه است و طبیعتا به خاطر اختراع کیفی که 9999/99 درصد از امواج مضر موبایل را می‌گیرد، نشان می دهد سال‌ها درباره مضرات این امواج مطالعه کرده است.

اصلا چطور ایده ساخت پارچه ی ضد نفوذ امواج الکترومغناطیسی موبایل به ذهن شما رسید؟

من هم مثل بقیه جوانان که علاقه‌مند به موبایل هستند، از ابتدایی‌ترین سیستم‌ها و گوشی‌هایی که به بازار می آمد، استفاده می کردم. اگر خاطرتان باشد، اولین گوشی‌های موبایل بسیار بزرگ بودند، خود گوشی 40 سانتی متر بود و آنتن‌ 20 سانتیمتری داشت.

بعد از مدتی متوجه شدم هنگامی که با موبایل صحبت می‌کنم، سر یا چشم‌هایم درد می‌گیرند. این مسأله را با چند نفر از اساتید و دوستان هم دانشگاهی ام در میان گذاشتم و تحقیقات وسیعی را درباره امواج الکترومغناطیسی در گستره (range) امواج موبایل و زیان‌های آن‌ برای انسان، شروع کردم.

در طی تحقیقات یکی از پروژه‌های ناسا توجهم را جلب کرد. ناسا تمامی ماهواره‌ها یا ایستگاه‌های فضایی اش را برای جلوگیری از نفوذ امواج الکترومغناطیسی که در فضا هستند و ایجاد خرابی و اختلال در سیستم‌های کامپیوتری‌شان، با پوشش خاصی می‌پوشاند که ترکیبی از نقره در آن دیده می‌شود.

دسترسی به فرمول آن عایق امکان پذیر نبود و ناسا آن را در دسته اسناد محرمانه‌اش قرار داده بود. من به این فکر افتادم که برای جلوگیری از نفوذ امواج الکترومغناطیس در انسان‌ها چه می‌شود کرد. در واقع ایده ی ساخت چنین عایقی در آن زمان به فکر من رسید و در نهایت اختراعم را در ماه مارس سال 2007 در آلمان به ثبت رساندم.

پوشش عایقی اختراع شما از چیست؟

من با استفاده از فن آوری نانو، یک پوشش نانو سیلور (لایه ظریفی از نقره) را به الیاف بافتنی تزریق کرده‌ام که این نوع پارچه از نفوذ امواج الکترومغناطیسی جلوگیری می‌کند. به همین خاطر نامش را "ای وال (e-wall)" به معنای "دیوار الکترو مغناطیسی" است، گذاشتم.

این پوشش چه میزان از امواج را جذب می‌کند؟

شاید باورتان نشود. 9999/99 درصد از امواج را می‌گیرد.

دقت رقم را چگونه به دست آوردید؟

من اختراعم را در آلمان ثبت کرده‌ام و آزمایشات کیفی آن توسط موسسه تحقیقات راداری و الکترومغناطیسی (وابسته به ارتش آلمان) انجام شده است که یکی از قوی‌ترین مراکز تحقیقات الکترومغناطیسی مجهز به دستگاه‌های بسیار دقیق است.

رقم 9999/99 نشان می‌دهد که این کیف از هر 10 هزار یونیتی که با آن برخورد می‌کند، تنها یک یونیت را عبور می‌دهد.

آیا شما معتقد هستید امواج موبایل برای انسان این قدر مضر است که به خاطرش این همه سال وقت گذاشتید؟

بله. بسیار زیاد. اگر خطرناک نبود پس چرا در آلمان در جاهایی که آنتن‌های BTS نصب می‌شود، قیمت خانه‌هایی که در معرض آن هستند تا 25 درصد کاهش می‌یابد؟ در سال 2004، 500 دانشمند آلمانی نامه‌ای را به نخست وزیر وقت آلمان (گرهارد شرودر) بدین مضمون نوشتند که: "چرا شما اجازه می‌دهید آنتن‌های BTS در نزدیکی خانه شهروندان نصب شود، در حالی‌که همه از مضرات آن آگاهی دارند؟ چرا شما بچه و خانواده خود را در معرض امواج موبایل قرار نمی‌دهید؟ مگر شما نمی‌دانید که این امواج سرطان زا هستند؟"

آیا ثابت شده که امواج موبایل سرطان زا هستند؟

بله. سرطان زا بودن این امواج ثابت شده است. تحقیقات زیادی در این‌باره صورت گرفته است، البته گاهی هم بعضی از آنها به نتیجه خاصی نرسیده است. اما هیچ تحقیقی ثابت نکرده که این امواج سرطان‌زا نیستند.

موضوع این است که سود تجاری باعث می‌شود خیلی از این تحقیقات نادیده گرفته شوند. درست مثل سیگار که مدت‌ها طول کشید تا همه فهمیدند چه مضراتی دارد. تازه با این که فهمیده‌اند، می‌بینید که باز هم سیگار می‌کشند. موبایل هم مثل سیگار، علاوه بر سرطان زا بودن مشکلات عدیده دیگری برای انسان دارد.

مثلاً چه مضراتی؟

آن ‌قدر ضرر دارد که برای شرح تمامی آن‌ها باید چند جلد کتاب نوشت. ولی اگر بخواهیم چند خطر مهم آن را معرفی کنیم؛ اول اینکه سلول‌های بدن انسان در گستره 10 تا 1000 هرتز با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند، اکثر موبایل‌ها نیز در گستره 270 تا 1800 هرتز ارتباط برقرار می‌کنند.

می‌بینید که گستره امواج الکترومغناطیسی موبایل با سیستم ارتباط بین سلولی انسان هم‌پوشانی دارد و این مسأله باعث ایجاد اختلالات جبران‌ناپذیری به بدن می‌شود، مانند ضعیف شدن سیستم دفاعی بدن.

همچنین ثابت شده که این امواج تأثیر بدی در باروری مردان دارد، زیرا اسپرم‌ها را می‌کشد و باعث کاهش قوای جنسی آقایان می‌شود، مخصوصاً در کسانی که موبایل را به کمرشان می‌بندند. من فکر کنم با وجود استفاده زیاد آقایان از موبایل، در 50 سال آینده خیلی از آن‌ها نابارور شوند یا حداقل توانایی‌های جنسی‌شان کاهش یابد.

به نظر شما مهم ترین مشکل موبایل برای انسان چیست؟

موبایل سرطان زاست. تحقیقات موجهی در این مورد توسط دانشمندان صورت گرفته که این مسأله را اثبات می‌کند و در بسیاری از روزنامه‌های آلمان نیز این مسأله گفته شد.

علاوه بر آن احتمال ابتلا به بیماری‌های آلزایمر و پارکینسون را هم افزایش می‌دهد. حتی تحقیقات جدید نشان داده اند که اگر شخصی 2 دقیقه با موبایل‌ صحبت کند، ساختار آنزیمی بزاق دهانش کلا تغییر می‌کند. علاوه بر این، تأثیرات منفی بر روی خون و ادرار دارد.

میدان‌های الکترومغناطیسی به ویژه آن‌هایی که در گستره فرکانس بدن هستند، باعث تغییر عملکرد جذب مواد معدنی در بدن می‌شوند و سرعت گسترش تومورها را افزایش می‌دهند.

می‌گویید تأثیر امواج موبایل در این حد زیاد است، ولی عجیب نیست که مراجع رسمی و دولت‌ها خیلی به این مسأله توجه نمی‌کنند؟

این‌طور هم نیست که اصلا توجه نکنند. گفتم که هنوز همه ی افراد نسبت به این مسأله روشن نشده‌اند. ببینید، هر 004/0 ثانیه این امواج به بدن ما برخورد کرده و از آن عبور می‌کنند. حال شما اگر یک روز موبایل را با خود حمل کنید حساب کنید چند بار در معرض آن‌ها قرار می‌گیرید؟ این ها تحقیقات مستند است.

ویژه نامه شهادت امام حسن مجتبی با بیش از 100 مطلب
ادرس جدید سایت
کپسولهای ترک اعتیاد، بلای جان معتادان
کتامین
روشهای نوین ترک سیگار
[عناوین آرشیوشده]